Mesnevi Okumaları – 39 – Hz. Mevlana’nın Namaz Tarifi
Merhaba
sevgili gönül dostlarımız,
Yüce
Allah’tan hayırlarla dolu güzel bir HAFTA geçirmenizi niyaz ederiz.
Allah'ın,
Resulünün SAV ve de sevdiklerinin selam ve bereketi üzerinize olsun.
Efendim bu hafta yine Hz Mevlana’nın asırlardır
Hak aşıklarının gönlüne ılık meltemler estiren Hikmet pınarı bir Kuran tefsiri
olan eşsiz eseri Mesnevi’den alıntılara devam ediyoruz.
Şimdi yine sözü çok uzatmadan 39. Mesnevi
yazısına başlamak istiyoruz:
NAMAZA BAŞLARKEN NEDEN
ALLAHUEKBER DERİZ?
Dakûkî hazretlerinin Yedilere imam
oluşu.
© Dakûkî, namaz kıldırmak için onların önüne
geçti. O yedi velî, adaş bir kumaş gibi idi, Dakûkî de o kumaşın sırması oldu.
© O mânâ pâdişâhları saf olup, o meşhur imama
uydular.
© Onlar tekbîr getirip namaza girince, kurban
gibi bu dünyadan çıkıp gittiler.244
244 Kesilen kurban, nasıl şu fena âleminden ayrılırsa, onlar da öyle oldular.
® Ey imam, namaza başlarken Allahuekber demenin
mânâsı şudur: "Allah'ım, biz senin huzurunda kurban olduk."
© Kurban keserken Allahuekber dersin işte,
öldürülmeye lâyık olan nefsi kurban ederken de bu söz söylenir.245
Mesnevi’nin
Farsçadan dilimize çevrilmiş en güzel tercümesi olan bu kitapta Sertarik
Mesnevihan Hz. Şefik Can (1909-2005) dedemiz bu beyitle ilgili sayfanın altına şu dipnotu
yazmış:
245 Bir hadîste beyân buyurulduğu üzere, Peygamber Efendimiz
kurban kestikleri vakit; (Bismillahi ve'llâhu ekber..) "Ben hakîkaten yüzümü gökleri ve yeri yaratan
Allah'a dosdoğru çevirdim. Ben müşriklerden değilim, benim namazım, kurbanım, hayatım ve memâtım Allah içindir." buyururlardı.
Bu duayı namaza duracakları vakit de ederledi. îşte onun için Hz. Mevlâna da "Namaza başlarken 'Allahu ekber' demek
haki katte nefsi kesmek için tekbîr getirmektir." diyor.
® O esnada beden İsmail, can da Halîl İbrahim
gibidir. Can, bu semiz bedenin hevâ ve hevesini kesmek için tekbîr getirince
© Beden şehvetlerden, hırslardan kurtulur, namazda
"Bismillahirrahmanirrahîm" demekle kurban olur gider.
NAMAZDA KIYAM (ayakta durmak) NEYE BENZER?
© Namaz kılanlar, kıyamette olduğu gibi, Allah'ın
huzurunda saflar hâlinde dururlar, sorguya, hesap vermeye, yalvarmaya
koyulurlar.246
Yine Şefik Can
dedemiz sayfanın altına bu beyitle ilgili şu dipnotu yazmış:
246 Büyük safîlerden Ebû Saîd Harrâz hazretlerine; "Namaza
nasıl durulur?"
diye sormuş lar. O da;
"Kıyamette, Allah'ın huzurunda çıkıp duracağın gibi. Öyle bir duruş ki, senin ile onun arasında tercüman bulunmayacak.
O sana bakacak ve soracak,
sen de ona cevap vereceksin ve öyle bir pâdişâhlar pâdişâhının huzurunda bulunduğunu bileceksin." diye
buyurmuş.
© Namazda gözyaşı dökerken ayakta durmak, kıyamet
günü dirilerek, kabirlerden kalkıp mahşer yerinde Allah'ın huzurunda ayakta
durmağa benzer.
NAMAZDA RÜKU VE
SECDE NE ANLAMA GELİR?
© Cenâb-ı Hakk; "Sana verdiğim bu kadar
mühlet içinde ne yaptın?. .Ne kazandın, ve bana ne getirdin?" diyecek.
© Ömrünü ne ile, ne işlerle, ne gibi ibâd etlerle, ne iyilikler yaparak harcadın,
bitirdin? Sana verdiğim rızkı, kuvveti, gücü ne ile yok ettin?
© Gözünün nurunu nerede tükettin? Beş duygunu
nerelerde kullandın?
© Gözünü, kulağını, aklını, irâdeni, bileğini,
arşa ait olan bütün bu kuvvetlerini, neye, nerelere harcadın da onlara
karşılık, bu dünyada neyi satın aldın?
© Sana kazma gibi, bel gibi el, ayak verdim.
Onları sana ben bağışladım; onlar ne oldular?"
© Allah'ın huzurunda bunun gibi derde dert katan
yüz binlerce haberler, suâller gelir.
© Namazda kıyamda iken, kula gelen bu sözlerden
kul utanır, utancından iki büklüm olur rukûa varır.
© Utancından ayakta durmağa gücü kalmaz, rukûda:
"Subhâne rabbiye'1-azîm" diyerek Allah'ın noksan sıfatlardan berî
olduğunu söyler.
© Sonra o kula Hakk'tan ferman gelir;
"Başını kaldır da sorulan sorulara . cevap ver." denir.
© Kul utana utana başım rukûdan kaldırır; fakat,
dayanamaz; o günahkâr, utancından yine yüz üstü yere kapanır.
® Ona tekrar; "Secdeden başını kaldır da,
yaptıklarından haber ver." diye ferman gelir.
© O bir kere daha utanarak başını kaldırır ama,
dayanamaz yine yılan gibi yüz üstü düşer.
© Cenâb-ı Hakk; "Tekrar başını kaldır da
söyle, yaptıklarını kıldan kıla, birer birer senden soracağım" diye
buyurur.
NAMAZDA SAĞA SOLA
SELAM VERMENİN ANLAMI NEDİR?
© Allah'ın heybetli hitabı, onun ruhuna te'sir
ettiği için, ayakta duracak gücü kalmamıştır.
© Bu ağır yük yüzünden ka'deye'varır, dizleri
üstüne çöker. Cenâb-ı Hakk ise; "Haydi söyle, anlat." diye buyurur.
© "Sana nimet vermiştim, nasıl şükrettiğini
söyle; sana sermaye vermiştim, onunla ne kâr elde ettiğini göster."
© Kul yüzünü şağ tarafına döndürür, peygamberlerin
rûhlarma ve meleklere selâm verir.
© Onlara niyazda bulunur da der ki:' "Ey
mânâ pâdişâhları, bu kötü kişiye şefaat edin, bu günahkârın ayağı da, örtüsü de
çamura battı."
© Peygamberler selâm veren kula, derler ki:
"Çare ve yardım günü geçti, gitti. Çare dünyada olabilirdi, orada hayırlı
işler yapmadın, ibâdet etmedin, öğünler geçti.
® Ey bahtsız kişi, sen vakitsiz öten bir horoz
gibisin; git, bizi üzme, bizim kalbimizi kırma."
© Kul yüzünü sola çevirir, bu defa akrabalarından
yardım ister, onlar da ona; "Sus." derler.
® "Ey efendi, biz kimiz ki sana yardım
edelim, elini bizden çek de kendi cevabını Allah'a kendin ver." derler.
® Ne bu taraftan, ne o taraftan bir çare
bulamayınca, o çaresiz kulun gönlü, yüz parça olur.
® O herkesten ümidini kesince, iki elini açar,
duaya başlar.
©
"Allah'ım, herkesten ümidimi kestim. Evvel ve âhir kulunun başını
vuracağı, sığınacağı sensin; senin rahmet ve mağfiretine son yoktur."
© Namazdaki
bu hoş işaretleri gör de, sonunda, kesin olarak işin böyle olacağını anla...
© Aklını
başına al da namaz yumurtasından civciv çıkar, yâni namazdan manen yararlan,
yoksa dane toplayan bir şey. öğrenememiş kuş gibi, Allah'ın büyüklüğünü
düşünmeden yere başını koyup kaldırma.
DÜŞÜNCELER
Mesnevi’nin
3. Cildindeki bu hikayede Hz Mevlanamız, Kuran ayetlerince belirtilen mahşerde
insanların inceden inceye dünya nimetlerinden sorguya çekilmelerinden hareketle,
çok ibretler veren bir namaz tarifi yaptı, Allah ondan razı olsun.
Şefik Can dedemizin tercümesinden alıntılar yapmama izin veren,
Rahmetli Şefik Can Hocamızın talebesi, yaşayan son Mesnevihan sevgili Hayat Nur
Artıran Hanımefendiye çok teşekkür ederiz.
Bu yazıdan tek gayemiz Allah rızası için faydalı olmak inşallah.
Cenabı Allah Mesnevi’yi okuyup anlamayı ve uygulamayı cümlemize
nasip etsin.
Celalin Penceresinden
Herhafta olduğu gibi bu yazımızda 7 sitede yayınlanmıştır. İkisi şunlardır: